افتادگی پلک یا پتوز به دلایل مختلفی رخ می دهد و مشکلی است که پلک بالایی روی چشم می افتد و در بعضی موارد بر روی بینایی فرد نیز تاثیرگذار است. خوشبختانه با افزایش دانش روز بشری امروزه افتادگی پلک به راحتی با جراحی زیبایی پلک درمان می شود. اگر شما به دنبال راهکاری برای درمان این مشکل هستید پس تا آخر مطلب با ما همراه باشید…
افتادگی پلک چیست؟
افتادگی پلک (پتوز) به فرو افتادن پلک فوقانی در یک یا هر دو چشم گفته می شود. ممکن است میزان آن ناچیز باشد و یا برعکس بطور واضح قابل مشاهده باشد.
تضعیف و شل شدن بیش از حد پلک بالای چشم از علائم پتوز می باشد. لبه پلک بالایی ممکن است پایین‌تر از حد نرمال قرار گیرد، یا ممکن است پوست ناحیه پلک بالای چشم کمی شل شود. در اغلب موارد ترکیبی از این دو حالت است. و در بسیاری از افراد خصوصا با افزایش سن دیده می شود و می تواند در چشم کودکان و یا بزرگسالان هم وجود داشته باشد.
پلک ها نتیجه شکل گیری دو چین بر روی نازک ترین پوست بدن انسان است. پلک ها در زمان خواب به چشمان ما کمک می کنند تا اشک بطور یکنواخت بتواند چشم ها را مرطوب نگاه دارد همچنین آن ها از ورود اجسام خارجی و فشار مضاعف جلوگیری کرده و از خشک شدن چشم محافظت می کنند.
در صورتی که این مشکل طی چند ساعت یا چند روز بطور ناگهانی ایجاد شد، می تواند نشان از وجود یک مشکل جدی باشد که میبایست سریعا جهت بررسی وجود یک بیماری زمینه ای به چشم پزشک مراجعه نمایید. باید گفت در اکثر موارد خوشبختانه این موضوع بطور طبیعی و یا با دخالت پزشک رفع خواهد شد.
نشانه ها و علائم افتادگی پلک
میزان پتوز در افراد مختلف است. نشانه واضح افتادگی پلک پایین تر بودن پلک ها نسبت به حالت عادی است. این موضوع می تواند علاوه بر مشکلات زیبایی، فرد را با مشکلات بینایی مواجه نماید. در این شرایط فرد برای داشتن دید مناسب مجبور است زاویه صورت خود را رو به بالا کند و یا با بالابردن ابروی خود سعی در پیداکردن میدان دید کافی کنند.
اگر احتمال میدهید پلک های شما دچار چنین عارضه ای شده اند می توانید عکس های ۱۰ تا ۲۰ سال پیش خود را با عکس های جدید مقایسه کنید تا متوجه تفاوت در پلک های خود بشوید.
راهکار دیگر آن است که در جلوی آینه بایستید و همانطور که به چشم های خود نگاه می کنید پلک ها را طبق شرایطی که گفته می شود بررسی کنید، شما باید بخش زیادی از عنبیه چشم (دایره رنگی داخل چشم) خود را بالای مردمک ببینید، مردمک باید بطور کامل توسط شما دیده شود و پلک نباید قسمتی از آن را پوشانده باشد به دلیل این که این وضعیت می تواند با کاهش دید چشم، بینایی شما را با مشکل مواجه نماید.
همچنین این احتمال وجود دارد که چشمان شما در طولانی مدت کوچکتر دیده شوند و یا اینکه به شدت خشک شده باشند، در این حالت چروک پوست بین پلک بالایی و ابرو از بین خواهد رفت.
دلایل افتادگی پلک
تشخیص دلیل افتادگی پلک با پزشک است. پلک بالایی به عضله ای متصل است که عضله ای کوچک تر آن را کمک کرده و به نگه داشتن و بالا پایین رفتن پلک کمک می کند. همچنین عضله ای هم در زیر پوست ابرو به بالابردن پلک های شما کمک می کند. کارکرد هر یک از این عضله ها با نقص همراه شود می تواند موجب افتادگی پلک شود. بهمین دلیل این مشکل در افراد سالخورده و مسن که عضلات و پوست اطراف چشم آنها ضعیف شده بیشتر شایع است.
پتوز مادرزادی :
در نوزادانی که زمان تولد، عضلات پلک فوقانی آنها بطور صحیح رشد نکرده و دارای مشکلات ژنتیکی هستند با عارضه افتادگی روبرو می شوند.
این وضعیت میبایست به سرعت درمان شود چرا که در صورت عدم درمان نوزاد به تنبلی چشم دچار خواهد شد. باید در نظر داشت در صورتی که افتادگی بخشی از بینایی نوزاد را گرفته باشد باشد می تواند منجر به تاخیر و یا محدودیت شود بنابراین ضروری است در همان اویل تولد و در سن کم نسبت به عمل جراحی پلک اقدام شود.
بیماری ام اس (میاستنی گراویس)
یکی اولین علائم بیماری ام اس می تواند افتادگی پلک باشد که درواقع بر واکنش عضلات نسبت به اعصاب تاثیر می گذارد. ام اس یک بیماری نادر است و غیر از عضلات پلک ها می تواند بر روی عملکرد سایر عضلات اعضای بدن مانند پا، بازو، عضلات صورت و… تاثیر گذاشته و موجب ضعف عضلات شود.
بیماری عصبی
همانطور که می دانید عضلات چشم توسط اعصاب مغز کنترل می شود و در شرایطی که به مغز یا اعصاب صدمه ای وارد شود می تواند منجر به پتوز شود عوارضی مانند تومور مغزی، آسیب عصبی مربوط به دیابت، سکته مغزی و….
افتادگی پلک
از دیگر دلایل عصبی افتادگی پلک می توان به سندرم هورنر اشاره کرد که می تواند موجب ایجاد یک مردمک غیرطبیعی در چشم و از دست رفتن توانایی تعریق در صورت شود ، از دلایل بروز سندرم هورنر تومورهای سرطانی هست که در بخش فوقانی ریه ها تکثیر می شوند.
عوارض موضعی چشم
ممکن است پلک به دلیل ضربه به چشم و یا تومور پلک یا انواع عفونت ها حالت افتادگی پیدا کند. همچنین اسفاده از قطره چشم می تواند موجب از دست دادن چربی چشم شده و پلک را تحت تاثیر قرار داده و موجب افتادگی شود.
مشکلات عضلانی
از بیماری های عضلانی می توان به دیستروفی عضلانی اوکولوفارنژال اشاره کرد که یک بیماری ارثی است و بر روی حرکت چشم ها تاثیر می گذارد.
همچنین در جوان تر ها در اثر مشکلات عضلانی به نام اُفتالموپلژی خارجی مزمن پیشرونده ایجاد می شود که می تواند موجب افتادگی پلک ها در هر دو چشم شود.
افتادگی آپونوروتیک
بعض از انواع افتادگی های پلک بر اثر گرانش زمین و کهولت سن ایجاد می شود که موجب کشیدگی تاندون عضله پلک می گردد، در این شرایط معمولا هر دو چشم درگیر می شوند اما گاها ممکن است افتادگی در یکی از چشم ها شدیدتر باشد.
بطور خلاصه دلایل افتادگی پلک را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد :
- ضعف ماهیچه‌ای که پلک را بالا می‌برد
- آسیب به اعصاب کنترل کننده عضله چشم
- شل شدن پوست پلک بالایی
- ناشی از روند طبیعی پیری
- یک عارضه قبل از تولد
- نتیجه یک آسیب یا بیماری
هنگامی‌که افتادگی فقط در یک طرف است، تشخیص به آسانی و با مقایسه دو پلک انجام می‌شود، اگراین علائم پتوز مربوط به هر دو چشم باشد یا جزیی باشد تشخیص آن کمی دشوار است
درمان افتادگی پلک به چه شکل انجام می شود؟
عمل جراحی زیبایی پلک (بلفاروپلاستی) برای درمان تضعیف و یا افتادگی پلک بالا انجام می‌شود. جراحی معمولا بهترین درمان برای پتوز است. جراح شما ماهیچه‌ای که وظیفه‌ی بالا بردن پلک را دارد، فشرده نموده و با این کار نه تنها عمل بالا رفتن پلک تسهیل می‌شود، بلکه ظاهر پلک و دید چشم نیز بهبود می‌یابد.
اگر این بیماری تشخیص داده بشود برای درمان علائم افتادگی پلک باید حتما اقدام کنید.
در بیشتر موارد افتادگی پلک به دلیل کهولت سن است و هیچ بیماری وجود ندارد.
اهمیت انتخاب جراح برای عمل افتادگی پلک
انتخاب پزشک جراح برای انجام عمل درمان علائم پتوز اهمیت بالایی برخوردار است. چرا که اگر جراحی بخوبی انجام نگردد، ممکن است ظاهر چشم‌ها نامناسب شده یا حتی به دلیل بسته نشدن کامل پلک‌ها، به خشکی چشم دچار شوید. قبل از جراحی پلک حتما در مورد تعداد عمل‌هایی که جراح شما انجام داده است سوال کنید. همچنین از وی بخواهید عکس‌هایی از قبل و بعد از عمل بیماران پیشین خود به شما نشان دهد. حتی اگر بتوانید اجازه‌ی برقراری ارتباط با یکی از این بیماران را بگیرید، بسیار بهتر خواهد بود.
سخن آخر
جراحي افتادگی پلک بيشتر براي مقاصد زيبايي انجام مي‌شود و بسياري از افراد از آن راضي هستند ولي هنوز يك جنبه منفي وجود دارد؛ ممكن است پس از گذشت پنج تا هفت سال پلك دوباره به حالت اول برگردد،البته اگر نكته‌های پیشگیری را رعايت نكنيد.
عمل جراحي پتوز سن خاصي ندارد و در هر زمان كه مشخص شد، فرد بايد عمل جراحي انجام دهد.مي‌توانند جراحي را با بي‌حسی موضعي انجام دهند، اما گاهي بيهوشي عمومی نيز صورت مي‌گيرد و با اين عمل اتصال عضله بالا برنده پلك با محل اتصال‌شان روي پلك دوباره برقرار مي‌شود.چشم‌ها بعد از هفت تا ده روز بعد از عمل جراحي نياز به مراقبت دارند، ولي اگر عمل جراحي به دست فرد متخصص صورت بگيرد هيچ عارضه‌اي به همراه ندارد.
دکتر آرش بیرقی طوسی
فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی
جراح زیبایی پلک در مشهد
عضو انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد
دارای دانشنامه برد فوق تخصصی جراحی پلاستیک و زیبایی
آخرین دیدگاهها